คำสั่งมหาเถรสมาคม
เรื่อง ควบคุมการเรี่ยไร
พ.ศ.๒๕๒๗
-------------------------------------
เรื่อง ควบคุมการเรี่ยไร
พ.ศ.๒๕๒๗
-------------------------------------
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา ๑๘ แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. ๒๕๐๕ มหาเถรสมาคม
จึงออกคำสั่งไว้ ดังต่อไปนี้
ข้อ ๑ คำสั่งมหาเถรสมาคมนี้เรียกว่า "คำสั่งมหาเถรสมาคมเรื่องควบคุมการเรี่ยไร พ.ศ.๒๕๒๗"
ข้อ ๒ คำสั่งมหาเถรสมาคมนี้ ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในแถลงการณ์คณะสงฆ์เป็นต้นไป
ข้อ ๓ ให้ยกเลิกคำสั่งมหาเถรสมาคม เรื่องควบคุมการเรี่ยไร พ.ศ. ๒๕๑๑ และประกาศหรือคำสั่งเจ้าคณะอันเกี่ยวกับการเรี่ยไร ซึ่งกำหนดไว้แล้วในคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้หรือซึ่งขัดหรือแย้งกับคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้
ข้อ ๔ ห้ามมิให้วัดหรือพระภิกษุสามเณรทำการเรี่ยไร หรือมอบหมายหรือยินยอมให้ผู้อื่นทำการเรี่ยวไรเพื่อประโยชน์แก่วัดหรือพระศาสนา หรือเพื่อประโยชน์อย่างอื่นใดแก่ตนหรือผู้อื่น เว้นแต่ในกรณีที่กำหนดไว้ในคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้
ข้อ ๕ ในกรณีที่มีการบำเพ็ญกุศลในวัด ซึ่งเป็นงานประจำปี หรืองานพิเศษ ถ้าจะมีการเรี่ยไร การโฆษณาเรี่ยไร และการรับเงิน หรือทรัพย์สินจากการเรี่ยไร ให้กระทำได้เฉพาะภายในบริเวณวัดห้ามมิให้กระทำนอกบริเวณวัด
ข้อ ๖ ถ้ามีกรณีจำเป็นจะต้องทำการเรี่ยไรนอกบริเวณวัด เพื่อก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุใด ถาวรวัตถุนั้นต้องได้มีการก่อสร้าง หรือปฏิสังขรณ์ไว้แล้วไม่น้อยกว่าครึ่งของงานก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์ทั้งหมด และให้เจ้าอาวาสปฏิบัติดังต่อไปนี้
(๑) ให้รายงานขออนุมัติทำการเรี่ยไร เสนอผู้บังคับบัญชาตามลำดับจนถึงเจ้าคณะภาคเจ้าสังกัด เมื่อเจ้าคณะภาคเจ้าสังกัดพิจารณาเห็นชอบแล้ว ให้เสนอไปยังคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์เพื่อพิจารณา โดยผ่านสำนักงานเลขาธิการมหาเถรสมาคม
ในรายงานขออนุมัติทำการเรี่ยไรตามความในวรรคต้น ให้แสดงรายการ ก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์จำนวนเงินหรือทรัพย์สินที่จะทำการเรี่ยไร กำหนดเวลาทำการเรี่ยไร และข้อความที่จะโฆษณาเรี่ยไร
(๒) การเรี่ยไรเพื่อการนี้ ให้ทำได้เฉพาะภายในเขตจังหวัดที่วัดนั้นตั้งอยู่
(๓) เมื่อได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์แล้วจึงให้จัดการขออนุญาตตามกฎหมาย ว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรต่อไป
(๔) ในกรณีได้รับอนุญาตตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรแล้วห้ามพระภิกษุสามเณรออกทำการเรี่ยไรด้วยตนเอง และต้องปฏิบัติให้ชอบด้วยวิธีการตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรทุกประการ
(๕) เมื่อครบกำหนดเวลาที่ได้รับอนุญาตให้ทำการเรี่ยไรแล้ว ให้รายงานยอดรายรับ รายจ่ายเงิน และทรัพย์สินในการเรี่ยไรเสนอผู้บังคับบัญชาตามลำดับจนถึงคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรจของคณะสงฆ์ เมื่อได้ใช้จ่ายเงินหรือทรัพย์สินไปในการก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุนั้นเสร็จแล้วก็ให้รายงานตามลำดับดังกล่าวข้างต้น
ข้อ ๗ ให้มีกรรมการคณะหนึ่งเรียกว่า "คณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์" ซึ่งมหาเถรสมาคมจะแต่งตั้งขึ้น มีจำนวนไม่ต่ำกว่า ๕ และไม่เกิน ๙
ให้คณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์ มีอำนาจหน้าที่ควบคุมการเรี่ยไรตามคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้ หรือตามที่มหาเถรสมาคมมอบหมาย
เมื่อคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์ ได้อนุมัติให้วัดใดทำการเรี่ยไรแล้วให้สำนักเลขาธิการมหาเถรสมาคมแจ้งแก่เจ้าคณะภาคเจ้าสังกัดและเจ้าหน้าที่ผู้ควบคุมการเรี่ยไรตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรทราบด้วย
ข้อ ๘ พระภิกษุสามเณรรูปใดฝ่าฝืนคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้
(๑) ถ้ามิได้เป็นพระสังฆาธิการ
(ก) เมื่อเจ้าอาวาสเจ้าสังกัดได้ทราบความผิดนั้นแล้ว ให้จัดการให้พระภิกษุสามเณรรูปนั้นออกไปเสียจากวัด และให้บันทึกเหตุที่ให้ออกนั้นในหนังสือสุทธิด้วยหรือ
(ข) เมื่อเจ้าคณะในเขตที่ความผิดนั้นเกิดขึ้นได้ทราบความผิดนั้นแล้วถ้าผู้ฝ่าฝืนมีสังกัดอยู่ในจังหวัดเดียวกันให้แจ้งแก่เจ้าอาวาสผ่านเจ้าคณะจังหวัดเจ้าสังกัด แต่ถ้ามีสังกัดอยู่ต่างจังหวัด ให้แจ้งแก่เจ้าอาวาสผ่านเจ้าคณะภาคเจ้าสังกัด เพื่อดำเนินการตามความใน (ก)
(๒) ถ้าเป็นพระสังฆาธิการ ให้เจ้าคณะเจ้าสังกัดพิจารณาลงโทษฐานละเมิดจริยาพระสังฆาธิการตามควรแก่กรณี แต่ถ้าพระสังฆาธิการได้กระทำผิดในเขตจังหวัดที่ตนมิได้สังกัดอยู่ ให้เจ้าคณะในเขตที่ความผิดนั้นเกิดขึ้นแจ้งแก่เจ้าคณะสังกัดของผู้กระทำความผิด เพื่อดำเนินการดังกล่าวแล้ว โดยแยกการแจ้งดังนี้
(ก) ในกรุงเทพมหานคร ให้แจ้งแก่เจ้าคณะกรุงเทพมหานคร
(ข) ในจังหวัดอื่น ให้แจ้งแก่เจ้าคณะจังหวัดหรือเจ้าคณะภาคแล้วแต่จะเห็นสมควร
(๓) ถ้าปรากฏว่าความผิดตามกรณี (๑) หรือ (๒) เป็นความผิดอาญาด้วยย่อมจะมีโทษตามกฎหมายอีกต่างหากจากโทษที่ได้รับจากเจ้าอาวาสหรือเจ้าคณะเจ้าสังกัด
ข้อ ๙ คำสั่งมหาเถรสมาคมนี้ มิให้ใช้บังคับแก่การเรี่ยไร ดังต่อไปนี้
(๑) การเรี่ยไรในทางราชการคณะสงฆ์ หรือ
(๒) การเรี่ยไรที่มหาเถรสมาคมอนุมัติเฉพาะเรื่อง
สั่ง ณ วันที่ ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๒๗
ข้อ ๑ คำสั่งมหาเถรสมาคมนี้เรียกว่า "คำสั่งมหาเถรสมาคมเรื่องควบคุมการเรี่ยไร พ.ศ.๒๕๒๗"
ข้อ ๒ คำสั่งมหาเถรสมาคมนี้ ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในแถลงการณ์คณะสงฆ์เป็นต้นไป
ข้อ ๓ ให้ยกเลิกคำสั่งมหาเถรสมาคม เรื่องควบคุมการเรี่ยไร พ.ศ. ๒๕๑๑ และประกาศหรือคำสั่งเจ้าคณะอันเกี่ยวกับการเรี่ยไร ซึ่งกำหนดไว้แล้วในคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้หรือซึ่งขัดหรือแย้งกับคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้
ข้อ ๔ ห้ามมิให้วัดหรือพระภิกษุสามเณรทำการเรี่ยไร หรือมอบหมายหรือยินยอมให้ผู้อื่นทำการเรี่ยวไรเพื่อประโยชน์แก่วัดหรือพระศาสนา หรือเพื่อประโยชน์อย่างอื่นใดแก่ตนหรือผู้อื่น เว้นแต่ในกรณีที่กำหนดไว้ในคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้
ข้อ ๕ ในกรณีที่มีการบำเพ็ญกุศลในวัด ซึ่งเป็นงานประจำปี หรืองานพิเศษ ถ้าจะมีการเรี่ยไร การโฆษณาเรี่ยไร และการรับเงิน หรือทรัพย์สินจากการเรี่ยไร ให้กระทำได้เฉพาะภายในบริเวณวัดห้ามมิให้กระทำนอกบริเวณวัด
ข้อ ๖ ถ้ามีกรณีจำเป็นจะต้องทำการเรี่ยไรนอกบริเวณวัด เพื่อก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุใด ถาวรวัตถุนั้นต้องได้มีการก่อสร้าง หรือปฏิสังขรณ์ไว้แล้วไม่น้อยกว่าครึ่งของงานก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์ทั้งหมด และให้เจ้าอาวาสปฏิบัติดังต่อไปนี้
(๑) ให้รายงานขออนุมัติทำการเรี่ยไร เสนอผู้บังคับบัญชาตามลำดับจนถึงเจ้าคณะภาคเจ้าสังกัด เมื่อเจ้าคณะภาคเจ้าสังกัดพิจารณาเห็นชอบแล้ว ให้เสนอไปยังคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์เพื่อพิจารณา โดยผ่านสำนักงานเลขาธิการมหาเถรสมาคม
ในรายงานขออนุมัติทำการเรี่ยไรตามความในวรรคต้น ให้แสดงรายการ ก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์จำนวนเงินหรือทรัพย์สินที่จะทำการเรี่ยไร กำหนดเวลาทำการเรี่ยไร และข้อความที่จะโฆษณาเรี่ยไร
(๒) การเรี่ยไรเพื่อการนี้ ให้ทำได้เฉพาะภายในเขตจังหวัดที่วัดนั้นตั้งอยู่
(๓) เมื่อได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์แล้วจึงให้จัดการขออนุญาตตามกฎหมาย ว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรต่อไป
(๔) ในกรณีได้รับอนุญาตตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรแล้วห้ามพระภิกษุสามเณรออกทำการเรี่ยไรด้วยตนเอง และต้องปฏิบัติให้ชอบด้วยวิธีการตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรทุกประการ
(๕) เมื่อครบกำหนดเวลาที่ได้รับอนุญาตให้ทำการเรี่ยไรแล้ว ให้รายงานยอดรายรับ รายจ่ายเงิน และทรัพย์สินในการเรี่ยไรเสนอผู้บังคับบัญชาตามลำดับจนถึงคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรจของคณะสงฆ์ เมื่อได้ใช้จ่ายเงินหรือทรัพย์สินไปในการก่อสร้างหรือปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุนั้นเสร็จแล้วก็ให้รายงานตามลำดับดังกล่าวข้างต้น
ข้อ ๗ ให้มีกรรมการคณะหนึ่งเรียกว่า "คณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์" ซึ่งมหาเถรสมาคมจะแต่งตั้งขึ้น มีจำนวนไม่ต่ำกว่า ๕ และไม่เกิน ๙
ให้คณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์ มีอำนาจหน้าที่ควบคุมการเรี่ยไรตามคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้ หรือตามที่มหาเถรสมาคมมอบหมาย
เมื่อคณะกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์ ได้อนุมัติให้วัดใดทำการเรี่ยไรแล้วให้สำนักเลขาธิการมหาเถรสมาคมแจ้งแก่เจ้าคณะภาคเจ้าสังกัดและเจ้าหน้าที่ผู้ควบคุมการเรี่ยไรตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการเรี่ยไรทราบด้วย
ข้อ ๘ พระภิกษุสามเณรรูปใดฝ่าฝืนคำสั่งมหาเถรสมาคมนี้
(๑) ถ้ามิได้เป็นพระสังฆาธิการ
(ก) เมื่อเจ้าอาวาสเจ้าสังกัดได้ทราบความผิดนั้นแล้ว ให้จัดการให้พระภิกษุสามเณรรูปนั้นออกไปเสียจากวัด และให้บันทึกเหตุที่ให้ออกนั้นในหนังสือสุทธิด้วยหรือ
(ข) เมื่อเจ้าคณะในเขตที่ความผิดนั้นเกิดขึ้นได้ทราบความผิดนั้นแล้วถ้าผู้ฝ่าฝืนมีสังกัดอยู่ในจังหวัดเดียวกันให้แจ้งแก่เจ้าอาวาสผ่านเจ้าคณะจังหวัดเจ้าสังกัด แต่ถ้ามีสังกัดอยู่ต่างจังหวัด ให้แจ้งแก่เจ้าอาวาสผ่านเจ้าคณะภาคเจ้าสังกัด เพื่อดำเนินการตามความใน (ก)
(๒) ถ้าเป็นพระสังฆาธิการ ให้เจ้าคณะเจ้าสังกัดพิจารณาลงโทษฐานละเมิดจริยาพระสังฆาธิการตามควรแก่กรณี แต่ถ้าพระสังฆาธิการได้กระทำผิดในเขตจังหวัดที่ตนมิได้สังกัดอยู่ ให้เจ้าคณะในเขตที่ความผิดนั้นเกิดขึ้นแจ้งแก่เจ้าคณะสังกัดของผู้กระทำความผิด เพื่อดำเนินการดังกล่าวแล้ว โดยแยกการแจ้งดังนี้
(ก) ในกรุงเทพมหานคร ให้แจ้งแก่เจ้าคณะกรุงเทพมหานคร
(ข) ในจังหวัดอื่น ให้แจ้งแก่เจ้าคณะจังหวัดหรือเจ้าคณะภาคแล้วแต่จะเห็นสมควร
(๓) ถ้าปรากฏว่าความผิดตามกรณี (๑) หรือ (๒) เป็นความผิดอาญาด้วยย่อมจะมีโทษตามกฎหมายอีกต่างหากจากโทษที่ได้รับจากเจ้าอาวาสหรือเจ้าคณะเจ้าสังกัด
ข้อ ๙ คำสั่งมหาเถรสมาคมนี้ มิให้ใช้บังคับแก่การเรี่ยไร ดังต่อไปนี้
(๑) การเรี่ยไรในทางราชการคณะสงฆ์ หรือ
(๒) การเรี่ยไรที่มหาเถรสมาคมอนุมัติเฉพาะเรื่อง
สั่ง ณ วันที่ ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๒๗
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ
(สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ)
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
ประธานกรรมการมหาเถรสมาคม
(สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ)
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
ประธานกรรมการมหาเถรสมาคม
หมายเหตุ :
ในการออกคำสั่งฉบับนี้ โดยที่มหาเถรสมาคมเห็นว่า ควรคงคำสั่งมหาเถรสมาคมเกี่ยวกับการควบคุมการเรี่ยไร แต่ให้แก้ไขเพิ่มเติมตามความเหมาะสมแก่กาลสมัยและออกเป็นคำสั่งโดยถาวร ไม่ควรกำหนดเวลาเช่นคำสั่งฉบับปัจจุบัน พร้อมทั้งตั้งคณะกรรมการควบคุมโดยใกล้ชิด ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์แก่วัดทั้งหลายจะได้มีโอกาสปรับปรุงเสนาสนะศาสนสถานที่จำเป็นจริงๆ โดยอนุวัตรตามพระราชบัญญัติควบคุมการเรี่ยไรของรัฐบาล
ในการออกคำสั่งฉบับนี้ โดยที่มหาเถรสมาคมเห็นว่า ควรคงคำสั่งมหาเถรสมาคมเกี่ยวกับการควบคุมการเรี่ยไร แต่ให้แก้ไขเพิ่มเติมตามความเหมาะสมแก่กาลสมัยและออกเป็นคำสั่งโดยถาวร ไม่ควรกำหนดเวลาเช่นคำสั่งฉบับปัจจุบัน พร้อมทั้งตั้งคณะกรรมการควบคุมโดยใกล้ชิด ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์แก่วัดทั้งหลายจะได้มีโอกาสปรับปรุงเสนาสนะศาสนสถานที่จำเป็นจริงๆ โดยอนุวัตรตามพระราชบัญญัติควบคุมการเรี่ยไรของรัฐบาล